Παραβολή του Ασώτου, η πλέον επίκαιρη στις μέρες μας

 Κάποτε υπήρχε μόνο η αγάπη διότι «ο Θεός Αγάπη εστί…» αλλά η μονοδιάστατη αυτή αρετή χώρισε, και μετά την αγάπη ήρθε και η κακία. Έτσι λοιπόν το ένα έγινε δύο, γιατί ακριβώς ο άνθρωπος έσφαλε και έκτοτε η ανθρώπινη συνείδηση υπόκειται εις την καταστροφή και την αμαρτία. Ο Κάιν και ο Άβελ εκπροσώπησαν τις δύο αυτές καταστάσεις, την αρετή και την κακία. Ο μεν Κάιν πονηρός, ο δε Άβελ αγαθός και έτσι συνεχίζει το ανθρώπινο γένος να πορεύεται σε ολόκληρη την βιοτή του.

Οι αρχαίοι Έλληνες αναπαρέστησαν με δυο γυναίκες την αρετή και την κακία. Ο μύθος του Ηρακλή αποτυπώνει τις έννοιες αυτές. Το ευαγγέλιο σήμερα μας δίνει μια άλλη διάσταση, θέλοντας ο Χριστός να διδάξει την έννοια της αμαρτίας και της κακίας, μας είπε την παραβολή του Ασώτου υιού. Είναι πολύ γνωστή αυτή η παραβολή, ότι ο Θεός δίνει χαρίσματα στους ανθρώπους. Τα χαρίσματα αυτά είναι ανάλογα με το τι μπορεί να σηκώσει ο καθένας. Τα χαρίσματα αυτά δίνονται για να μπορεί ο άνθρωπος να δοξολογεί, να εκφράζει τον πόθο του, τις σκέψεις του, τις χαρές και λύπες προς το υπέρτατο αυτό, τον Δημιουργό. Τα χαρίσματα αυτά αντιπροσφέρνονται προς το Θεό και ενεργοποιούνται δια την εξυπηρέτηση των ανθρώπων. Όταν δε διατίθενται προς τον σκοπό αυτό παραβιάζεται η συνείδηση και το αυτεξούσιο δεσμεύεται από αρνητικές δυνάμεις της διαφθοράς και της αμαρτίας. Καταστρέφεται η κάθε έννοια και καταλύεται η δόμηση της ανθρώπινης ύπαρξης. Σαν συνέπεια της διαφθοράς αυτής επωμίζεται το άχθος και τη δυστυχία.

Η δυστυχία αυτή εκπροσωπείτε από την Ευαγγελική περικοπή με έναν αγαθό πατέρα και δύο γιούς, ο πρεσβύτερος και ο νεότερος. Ένας πειθαρχημένος και ένας απείθαρχος. Ο πειθαρχημένος είναι στις εντολές του πατέρα, ο απείθαρχος βρίσκεται στην αμαρτία και την ασωτία. Φεύγει και παραδίδει όλα του τα χαρίσματα, τα κοσμήματα που πήρε, το Άγιο βάπτισμα, την καλοσύνη και τα παραδίνει στον πονηρό ανταλλάσσοντας τα με δαιμονικά αποφάγια «τα χαρούπια». Στην αυτόνομη αυτή βιοτή ο εχθρός, διάβολος τον απογυμνώνει από κάθε αντίσταση και ευάλωτος πλέον σύρει το πνεύμα του σε όλες τις δαιμονικές απαιτήσεις. Στο πένθος αυτό και το δυσβάσταχτο των θλίψεων, ο γεμάτος αγάπη αγαθός πατέρας τον εγκαλεί αοράτως και του υπενθυμίζει όλες τις πρότερον αγνές καταστάσεις που έζησε. «Πόσοι μίσθιοι του πατρός μου περισσεύουσιν άρτον, εγώ δε λοιμώ απόλυμαι…» τι ωραία λέει που περνούσαμε κάποτε εις το πατρικό μου. Εκεί ήταν όλα όμορφα ‘Τώρα εδώ αναγκάζομαι πεινασμένος, καταφρονημένος, να βρίσκομαι σε μια ακαταστασία πλήρη”. Και είπε στον εαυτό του «αναστάς πορεύσομαι προς τον πατέρα» τώρα λέει θα σηκωθώ και θα πάω στον πατέρα μου.

Ο πατέρας βέβαια δεν τον μνησικάκησε, αλλά σαν μακρόθυμος που ήταν τον δέχθηκε πάλι ξανά. Δέχεται λοιπόν ο Χριστός κάθε άνθρωπο αν και μόλυνε το χιτώνα του βαπτίσματος με διάφορες αμαρτίες, τον δέχεται ξανά πίσω όταν επιστρέψει με πραγματική μετάνοια. Έτσι του ξαναδίνει πάλι τη προηγούμενη του θέση. «Θύει τον μόσχο το σιτευτό», δηλαδή τον ενώνει με τη Θεία κοινωνία. Τον ξανασυνάπτει με τα άχραντα μυστήρια της εκκλησίας. Με το ευχέλαιο, τη μετάνοια, τον αγιασμό, όλα τα αγιαστικά μέσα που δίνει ο Θεός στον άνθρωπο.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο τον αποκαθιστά και τον κάνει πάλι υιόν. Όμως τα πράγματα σε λίγο αντιστρέφονται. Αυτός ο πειθαρχημένος υιός τώρα γίνεται παράφρων, γίνεται εγωιστής. Δεν θέλει να δεχθεί τον μετανοούντα συνάδελφο του, συνάνθρωπο του και τον ελέγχει. Τον ελέγχει ένεκα υπερηφάνειας και εγωισμού. Δεν θέλει να δει τον πιο μπροστά μέθυσο, τον πιο μπροστά πόρνο, τον διαζευγμένο, τον άνθρωπο που κατρακύλησε στην αμαρτία. Αυτόν που έκλεψε, αυτόν που φυλακίστηκε τον έχει περιθωριοποιημένο και δεν θέλει να τον δει κοντά του. Είναι ο τύπος ακριβώς του ανθρώπου ο οποίος θρησκεύει κατά τρόπο φαρισαϊκό, όπως είπε το ευαγγέλιο την προηγούμενη Κυριακή.

Βλέπετε πόσο όμορφα τα έθεσε ο Θεός στην ανθρώπινη συνείδηση. Ο Θεός θέλει πάνω από όλα τον άνθρωπο να έχει χαμηλή συνείδηση μπροστά του. Θέλει την αρετή, αλλά συγχρόνως με την αρετή θέλει και την καθαρότητα της ψυχής του. Να μην έχει υψηλή ιδέα για τον εαυτό του και να είναι έτοιμος να δεχθεί τον συνάνθρωπο του, ότι και αν υπήρξε αυτός, εφόσον ξαναεπιστρέφει.

Η παραβολή αυτή, την οποία μας δίδαξε ο Κύριος έχει μεγάλη ψυχολογική σημασία. Έχει μεγάλη αξία γιατί ακριβώς δίνει το δικαίωμα, την οντότητα, την ελπίδα στον κάθε άνθρωπο να ζήσει. Αν ο Θεός μας κατέστρεφε με κάθε αμαρτία, σήμερα δεν θα ζούσε κανένας πάνω στη γη. Έτσι ακριβώς και μείς δεν πρέπει να είμαστε άσπλαχνοι με τους ανθρώπους, αλλά ευσπλαχνικοί, οικτίρμονες και ελεήμονες. Ο Κύριος το είπε στο Ευαγγέλιο «…γίνεσθε οικτίρμονες καθώς ο πατήρ υμών οικτίρμων εστίν…». Μας καλεί όλους να γίνουμε επιεικείς στους συνανθρώπους μας, στις πτώσεις του, στις διαφθορές του. Γι’ αυτό και ο Απόστολος μας μίλησε σήμερα για την διαφθορά. Ο μεν Απόστολος Παύλος καυτηρίασε τη διαφθορά, ασφαλώς δεν μπορούσε να την εγκωμιάσει και μας είπε ότι αποφεύγετε την πορνεία, «…παν αμάρτημα ο εάν  ποιήση ο άνθρωπος εκτός του σώματος εστίν, ο δε πορνεύων εις το ίδιον σώμα αμαρτάνει…» Είναι μια φυσική έξις, η οποία οδηγεί τον άνθρωπο στην ώριμη επιθυμία του γάμου. Αυτή τη φυσική έξις την διαστρέφει ο διάβολος και την καταστρέφει στην ανθρώπινη συνείδηση, ώστε οι περισσότεροι νέοι να πέφτουν ακόμη πριν από το γάμο. Βέβαια ο πανάγαθος Θεός δέχεται τον άνθρωπο, αλλά να ξέρουμε ότι η εκκλησία δεν εγκωμιάζει την κατάσταση αυτή. Ο κωλόμενος λέει «την πόρνη εν σώμα εστίν» και έτσι απομακρύνεται εις χώραν μακράν.

Η εκκλησία βέβαια πάντοτε δίνει στον άνθρωπο την άφεση των αμαρτιών, αλλά πρέπει να γνωρίζουμε ότι επειδή αυτή η έξις είναι φυσική, γι’ αυτό το λόγο ο διάβολος όταν καταφέρει να μπει δι αυτής  μέσα, μετά κατατρώει όλη την ανθρώπινη του ύπαρξη. Αν προσέξατε το Δοξαστικό το οποίο έλεγε «ὁ ἐχθρὸς ὁ παμπόνηρος ἐγύμνωσέ με, καὶ ᾖρέ μου τὸν πλοῦτον· τῆς ψυχῆς τὰ χαρίσματα ἀσώτως διεσκόρπισα» ο εχθρός λέει ο παμπόνηρος μια φορά κατάφερε και μπήκε μέσα και δια του τρόπου που μπαίνει μέσα στην ανθρώπινη συνείδηση είναι τα σαρκικά παραπτώματα. Και όταν μπει μέσα μετά αρχίζει και του καταστρέφει και όλα τα άλλα. Τον κάνει σκληρό, τον κάνει ανυπότακτο, τον κάνει απείθαρχο, τον κάνει αλαζόνα, υπερήφανο, φιλοχρήματο, τον ρίχνει σιγά σιγά και τον καταξηλώνει. Εάν δεν προλάβει η δύναμης του Θεού να σώσει τον άνθρωπο καταστρέφεται παντελώς. Μα θα μου πείτε τώρα, που είμαστε πάτερ μου, σε ποια χρόνια ζούμε; Πάντοτε τα χρόνια να ξέρετε έτσι ήταν, οι άνθρωποι ήταν ίδιοι, με τις ίδιες αμαρτίες, τις ίδιες αδυναμίες και τις ίδιες πτώσεις. 

Εκείνο που έχει σημασία είναι ο προσεχτικός βίος του ανθρώπου. Η εκκλησία μας παραγγέλλει «πάντα ευσχημόνως και κατά τάξη γενέσθαι…εξαγοραζόμενοι των καιρόν ότι αι ημέραι πονηραί εισίν..» η εκκλησία μας δίδει ένα μήνυμα σοβαρό, να περπατούμε στη ζωή μας όχι σαν άνθρωποι ακατάστατοι αλλά ως σοφοί. Ο σοφός ο άνθρωπος κάνει λάθη πολύ λιγότερα από τους άλλους. Αυτή λοιπόν τη σοφία του Θεού, τη σύνεση και την αναμαρτησία ευχόμεθα να αποκτήσουμε για να μπορούμε να είμαστε ήρεμοι στη ζωή μας, ειρηνικοί, ευάγωγοι μεταξύ μας. Επικοινωνούντες με πραγματική αγάπη και αλήθεια που τώρα που είμαστε στη μέση του Τριωδίου και έρχεται και η Αγία Σαρακοστή να έχουμε έτσι τη δύναμη να δοξολογήσουμε τον πανάγαθο Θεό, μέσα στο στάδιο της νηστείας με κατάνυξη και με καθαρότητα καρδιάς. Αμήν.

Πηγή: ο Παπάς της Ενορίας