SUMMER HILL: ΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Το Summer hill είναι ένα ιδιωτικό σχολείο για παιδιά από 6-17 ετών (Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο). Λειτουργεί ως οικοτροφείο, δηλαδή τα παιδιά τρώνε και κοιμούνται μέσα. Σήμερα έχει 90 περίπου μαθητές από διάφορες χώρες του κόσμου και 10 καθηγητές. Ιδρύθηκε από τον A.S.Neill στο Leiston της Αγγλίας μια πόλη λίγο πιο βόρεια από το Λονδίνο. Είναι σχολείο αντιαυταρχικής αγωγής. Η βασική του φιλοσοφία είναι ότι τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα όταν είναι ελεύθερα παρά όταν εξαναγκάζονται. Γι αυτό όλα τα μαθήματα είναι προαιρετικά και οι μαθητές αποφασίζουν μόνοι τους πως θα αξιοποιήσουν το χρόνο τους.

Το σχολείο διοικείται από τους ίδιους τους μαθητές και τους καθηγητές. Τα μαθήματα που προσφέρονται εκτός από τα κλασσικά (Αγγλικά, Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες κλπ) είναι ξυλουργική, ηχοληψία, μουσική, ζωγραφική, θέατρο, μαγειρική κ.α.).

Στην αρχή κάθε τριμήνου οι μαθητές δηλώνουν ποια μαθήματα θέλουν να παρακολουθήσουν και με βάσει τις επιλογές τους, βγαίνει το ωρολόγιο πρόγραμμα. Οι σχέσεις του Summer hill με τη Βρετανική κυβέρνηση δεν είναι και οι καλύτερες. Έχει επιθεωρηθεί περισσότερες φορές από όλα τα άλλα σχολεία.

Όλα τα ιδιωτικά σχολεία έχουν πόρτες και φύλακα ενώ το Summer hill δεν έχει καν πόρτα. Η Ζόι Ρέντχεντ είναι η σημερινή διευθύντρια, κόρη του ιδρυτή. Το διαφημιστικό φυλλάδιο του σχολείου έχει ελάχιστες φωτογραφίες από τα μαθήματα και παρά πολλές από τα παιδιά να παίζουν. Η σχολική συνέλευση είναι ο πιο σημαντικός θεσμός του σχολείου αυτού. Εκεί λύνονται όλα τα προβλήματα της κοινότητας και ψηφίζονται όλοι οι νόμοι. Ακούνε όλοι με προσοχή ο ένας τον άλλο και όλοι έχουν ίση ψήφο μεταξύ τους ακόμη και οι μαθητές με τη διευθύντρια.

Επίσης οι μαθητές μπορούν να περνούν εβδομάδες ακόμη και μήνες χωρίς να πατήσουν το πόδι τους στο σχολείο. Εργασίες εκτός μαθήματος, βαθμοί και εξετάσεις δεν υπάρχουν. Το προαύλιο είναι 45 στρέμματα. Έχει γήπεδο του ποδοσφαίρου, γήπεδο χόκεϊ, πισίνα και ένα μικρό δάσος. Τα μεγαλύτερα παιδιά (13-17) ζουν μόνα τους και έχουν δικά τους δωμάτια. Ενώ τα μικρότερα ζουν με τους “house parents” δηλαδή ενήλικες που τα προσέχουν.

Το κάπνισμα απαγορεύεται στα δωμάτια. Επιτρέπεται μόνο έξω και μακριά από τα μικρά παιδιά, γι αυτό και το πρόστιμο είναι μεγάλο. Τα παιδιά δεν αποχωρίζονται τελείως την οικογένεια τους αφού έχουν μεγάλες διακοπές για να βρίσκονται μαζί τους. Δυο μήνες το καλοκαίρι, ένα μήνα τα Χριστούγεννα και ένα μήνα το Πάσχα.

Ο ιδρυτής A.S.Neill ήταν εκπαιδευτικός και συγγραφέας. Υποστήριζε ότι τα παιδιά έχουν δικαιώματα και δεν ανήκουν σε γονείς και καθηγητές και ότι είναι έγκλημα να τα χτυπάς και να τα αναγκάζεις να κάνουν πράγματα που δεν θέλουν. Οι απόψεις θεωρήθηκαν αναρχικές στην εποχή του αλλά σήμερα υπάρχουν στην Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού.

Πίσω από τον όρο «ανθρώπινο σχολείο» που χαρακτηρίζει το Summer hill βρίσκονται χωρίς αμφιβολία οι ιδέες του Neill για ένα ελεύθερο σχολείο χωρίς καταπίεση και με πολύ χαμηλές απαιτήσεις που συνειδητά καλλιεργεί τους μαθητές αντί να τους μορφώνει σε βάθος.

Η βασική θέση του δημιουργού του σχολείου A.S.Neill καθώς και της συζύγου του ήταν να δημιουργήσει το σχολείο κατάλληλο για τα παιδιά και όχι τα παιδιά κατάλληλα για το σχολείο! Ο στόχος της αγωγής συνίσταται για τον Neill στην κατάκτηση της χαράς και της ευτυχίας. Με την αγωγή πρέπει να αναπτυχθούν τόσο οι διανοητικές όσο και οι συναισθηματικές δυνάμεις του παιδιού. Ο δάσκαλος δεν ασκεί καταναγκασμό στο παιδί αλλά ούτε και το παιδί καταναγκάζει το δάσκαλο. Ο δάσκαλος πρέπει να είναι πάντα ειλικρινής.

 

 

Ο Neill θέλησε μέσα από την παιδαγωγική του αυτή κίνηση να απομυθοποιήσει την αυθεντία. Τάχθηκε κατά των παραδοσιακών αρχών που ίσχυαν μέχρι τότε στα υπόλοιπα σχολεία .Θέλει το σχολείο του ελεύθερο και εκσυγχρονισμένο , ικανό να βοηθήσει τους μαθητές να αναπτύξουν ελεύθερες και ισχυρές προσωπικότητες.

Το Summer hill είναι μια κοινότητα στην οποία τα παιδιά δημιουργούν τις δίκες τους αξίες. Τα προβλήματα συζητιούνται και η ισότητα που αναπτύσσεται δημιουργεί σχέσεις που διέπονται από φιλικότητα και ειλικρίνεια.

Η λειτουργία του Summer hill για 75 χρόνια και η επιτυχία του στην παροχή ενός ευτυχισμένου περιβάλλοντος για τα παιδιά είναι η συνεχής απόδειξη για την επισήμανση του Neill ότι «Προτιμώ ένα σχολειό που βγάζει ευτυχισμένους οδοκαθαριστές παρά νευρωτικούς επιστήμονες»!


Ασημίνα Σαμοθρακίτη
Καθηγήτρια Κοινωνικής Θεολογίας

 

 

Πηγή: http://www.ekpaideyo.gr