Η Κύπρος έχει ένα πανεπιστήμιο δημόσιο, αλλά όχι κρατικοδίαιτο, και εξωστρεφές, που επενδύει στη γνώση, στην έρευνα και στην καινοτομία, σε σύνδεση με την αγορά εργασίας. Το 76% των αποφοίτων του εργάζονται υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης και σε θέση σχετική με τις σπουδές τους.
Λευκωσία, Πανεπιστήμιο Κύπρου, μεσημέρι. Ο Χαράλαμπος από την Αμαλιάδα, μεταπτυχιακός φοιτητής στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών, εκμεταλλευόμενος το κενό ανάμεσα στα μαθήματά του, κουρευόταν στο κομμωτήριο που βρίσκεται εντός του campus. Απέναντι, στο πανεπιστημιακό σούπερ μάρκετ, η Κατερίνα, που σπουδάζει Βιολογία και μένει στην Εστία, έκανε τα ψώνια της. Το ίδιο πρωί, στο κτίριο της Πρυτανείας, εκπρόσωποι του ισπανικού αρχιτεκτονικού γραφείου SV60 Arquitectos είχαν παρουσιάσει στον πρύτανη και στους καθηγητές τα τελικά σχέδια του νέου, τετραώροφου, 8.500 τ.μ., βιοκλιματικού κτιρίου της Ιατρικής Σχολής και των Επιστημών Υγείας, παρουσία του Νίκου Σιακόλα και της οικογένειάς του. Ο Κύπριος επιχειρηματίας είναι εκείνος που συνεισφέρει με το ποσό των 9 εκατομμυρίων ευρώ στο έργο.
Πώς σας φαίνονται όλα αυτά; Έχω κι άλλα να σας πω. Όλοι οι χώροι, εξωτερικοί και εσωτερικοί, ήταν πεντακάθαροι· ούτε ένα σκουπιδάκι δεν έβλεπες κάτω, ούτε ένα αποτσίγαρο. «Μαγαζάκια» συλλογικοτήτων; Όχι βέβαια. Συνθήματα γραμμένα στους τοίχους; Πουθενά. Αφίσες και ανακοινώσεις φοιτητικών παρατάξεων; Αναρτώνται μόνο στις ειδικές πινακίδες, οι οποίες σύντομα, όπως έμαθα, θα αντικατασταθούν από ηλεκτρονικές.
Για έναν Ελλαδίτη που βλέπει από κοντά το δημόσιο πανεπιστήμιο της Κύπρου, ιδιαίτερα αν έχει αποφοιτήσει από το δικό μας δημόσιο πανεπιστήμιο, η έκπληξη είναι μεγάλη. Τη διαδέχονται η απογοήτευση και η θλίψη, γιατί οι συγκρίσεις είναι αναπόφευκτες...
Και δεν είναι μόνο τα κτίρια και οι υποδομές που ξαφνιάζουν ευχάριστα όποιον το επισκεφθεί. Είναι ο τρόπος που λειτουργεί: σε ένα πλαίσιο που του επιτρέπει να ενεργεί περισσότερο ελεύθερα σε σύγκριση με τις δημόσιες υπηρεσίες, να ακολουθεί μεν κανόνες χρηστής διοίκησης, χωρίς όμως τα στεγανά που διέπουν τον κρατικό μηχανισμό. Είναι η ευελιξία του: έχοντας καθιερώσει μαθήματα και στα Αγγλικά, έχει μέχρι στιγμής προσελκύσει εκατοντάδες νέους από όλο τον κόσμο, από πενήντα χώρες –από τη Φινλανδία μέχρι τη Νότια Αφρική και από το Μεξικό μέχρι την Αυστραλία!– συνεισφέροντας σημαντικά στην κυπριακή οικονομία.
Είναι η ραγδαία άνοδος του σε όλες τις λίστες αξιολόγησης: μέχρι τα μέσα της επόμενης δεκαετίας θα βρίσκεται ανάμεσα στα πρώτα 200 του κόσμου. Είναι όλα όσα έχει καταφέρει στο τρίπτυχο «γνώση, έρευνα, καινοτομία». Είναι το γεγονός ότι έχει εξελιχθεί σε ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα εξωστρεφές, που μετατρέπει τις προκλήσεις σε ευκαιρίες μέσα από τη σύνδεση με την αγορά εργασίας και την επιχειρηματικότητα: οι απόφοιτοί του σε ποσοστό 76% εργάζονται υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης και σε θέση σχετική με τις σπουδές τους. Και, κυρίως, είναι ο χρόνος μέσα στον οποίο όλα αυτά έγιναν εφικτά: το Πανεπιστήμιο Κύπρου ιδρύθηκε το 1989 και δέχτηκε τους πρώτους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές του το 1992 και το 1997, αντίστοιχα.
Όρθιο στην κρίση
Όταν ξέσπασε η κρίση, 180 φοιτητές είχαν άνεργους και τους δύο γονείς τους. Τουλάχιστον οι 120 σκόπευαν να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους. Χάρη στην πρωτοβουλία του τότε πρύτανη, Κωνσταντίνου Χριστοφίδη, Κύπρια επιχειρηματίας προθυμοποιήθηκε να βοηθήσει: έστελνε επί μία πενταετία 200.000 ευρώ ετησίως. Με αυτό το ποσό στηρίχθηκαν αυτοί οι φοιτητές και δεν έφυγαν από τις σχολές τους. Λίγο αργότερα, όταν ένας φοιτητής πέθανε από όγκο στον εγκέφαλο, συνειδητοποίησαν πόσο σημαντικό ήταν το θέμα της περίθαλψης. Έγινε λοιπόν υποχρεωτική η καταβολή του ποσού των 10 ευρώ σε κάθε εγγραφή και έτσι οι φοιτητές απέκτησαν το δικό τους σύστημα υγείας. Το ταμείο τους έχει σήμερα περίπου μισό εκατομμύριο ευρώ και το διοικούν οι ίδιοι.
Πριν από λίγα χρόνια, το Πανεπιστήμιο Κύπρου αποφάσισε να αξιοποιήσει μια μεγάλη έκταση που διαθέτει εντός της νεκρής ζώνης. Έπειτα από κοπιώδεις προσπάθειες, εξασφάλισε άδεια για την εγκατάσταση του φωτοβολταϊκού πάρκου «Φαέθων», ισχύος 5 μεγαβάτ, για την κάλυψη των αναγκών του σε ηλεκτρική ενέργεια. Ένα μέρος του κόστους θα καλυφθεί από δωρεές και το υπόλοιπο με δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Σύντομα το πανεπιστήμιο θα είναι 100% ενεργειακά αυτόνομο, εξοικονομώντας 4 εκατ. ευρώ ετησίως· αυτά τα χρήματα θα δίνονται ως υποτροφίες σε μεταδιδακτορικούς ερευνητές.
Αυτή δεν είναι η μοναδική επένδυση που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια. Σε επίσης ιδιόκτητη έκταση έχει αρχίσει η φύτευση 40.000 χαρουπόδεντρων. Τα χαρούπια ανέκαθεν ήταν ο «μαύρος χρυσός» της Κύπρου. Βασική ιδέα του έργου είναι να συνδυάσει αυτή την παράδοση με την επιστημονική γνώση στην καλλιέργεια και στη μεταποίησή τους, σε συνεργασία με εταιρείες που θα θελήσουν να επενδύσουν στην παραγωγή τροφίμων, ποτών, αλλά και φαρμακευτικών προϊόντων. Υπολογίζεται ότι σε τέσσερα πέντε χρόνια τα δέντρα από το πανεπιστημιακό χαρουπόδασος θα δώσουν τον πρώτο τους καρπό...
Η εντυπωσιακή βιβλιοθήκη
O Αμερικανός συγγραφέας και ιστορικός Shelby Foote ορίζει το πανεπιστήμιο ως «σύνολο κτιρίων γύρω από μια βιβλιοθήκη». Στο Πανεπιστήμιο Κύπρου η ολοκαίνουργια Βιβλιοθήκη – Κέντρο Πληροφόρησης «Στέλιος Ιωάννου» εγκαινιάστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο και φέρει την υπογραφή του διεθνούς φήμης Γάλλου αρχιτέκτονα Ζαν Νουβέλ. Η δημιουργία της κόστισε 33 εκατομμύρια ευρώ· τα 8 προήλθαν από δωρεά της Έλλης Ιωάννου στη μνήμη του συζύγου της Στέλιου Ιωάννου. Η οικογένεια των δωρητών κάλυψε και την αμοιβή του αρχιτέκτονα.
Με πέντε επίπεδα συνολικού εμβαδού 15.700 τ.μ., έναν θόλο διαμέτρου 40 μέτρων, ένα υπέροχο αίθριο λουσμένο στο φως, αναγνωστήρια, αμφιθέατρα, εργαστήρια ηλεκτρονικών υπολογιστών, χώρους για ομαδική μελέτη, η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου εντυπωσιάζει. Μέχρι στιγμής διαθέτει 500.000 βιβλία κι άλλα τόσα ηλεκτρονικά. Σύντομα θα φτάσουν το ένα εκατομμύριο. Δίπλα τους, μια πολύτιμη συλλογή παλαιτύπων. Ένα σύμπαν μάθησης, γνώσης και ομορφιάς...
 |
| Ένα από τα καφέ που λειτουργούν στο χώρο του πανεπιστημίου. |
Πού οφείλεται αυτό το «θαύμα»; Στο θεσμικό-νομοθετικό πλαίσιο; Στη μενταλιτέ των Κυπρίων, που σέβονται και αγαπούν το δημόσιο πανεπιστήμιό τους; Ή σε άλλους παράγοντες και ποιους; «Δεν θα έλεγα ότι πρόκειται για θαύμα. Πάντα λέω ότι η πατρίδα μας έχει μια φωτεινή και μια σκοτεινή όψη. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου είναι η φωτεινή όψη της», διευκρινίζει ο τέως πρύτανης, καθηγητής Φυσικής Κωνσταντίνος Χριστοφίδης.
«Πρέπει να ξεκινάς με μεγάλους στόχους για να έχεις μέλλον, και η πορεία του πανεπιστημίου μας προς τη διάκριση και την αριστεία ήταν προδιαγεγραμμένη, γιατί οι άνθρωποι που εργάστηκαν και εργάζονται σε αυτό ακολουθούν τον δρόμο της αριστείας. Τι άλλο συνέβαλε; Η απόλυτη προσήλωση στην ανεξαρτησία του από κομματικές και πολιτικές παρεμβάσεις. Η τόλμη, η αποφασιστικότητα και η ανάληψη ευθύνης σε δύσκολες στιγμές, αρχικά από την ηγεσία και στη συνέχεια από τα θεσμικά όργανα και κάθε μέλος της πανεπιστημιακής κοινότητας ξεχωριστά. Στην κρίση τολμήσαμε να ονειρευτούμε, να δημιουργήσουμε, να σχεδιάσουμε, αποφεύγοντας την ευθυνοφοβία που συχνά χαρακτηρίζει την ευρύτερη κοινωνία...»
Την αυτονομία του αναγνωρίζει ως μεγάλο επίτευγμα του Πανεπιστημίου Κύπρου και ο σημερινός πρύτανης, καθηγητής Μαθηματικών και Στατιστικής Τάσος Χριστοφίδης (πρόκειται για συνωνυμία, δεν έχει συγγενική σχέση με τον προκάτοχό του): «Αυτή η αυτονομία μάς επιτρέπει να έχουμε διαδικασίες που οδηγούν μακροπρόθεσμα στην αριστεία. Για παράδειγμα, εκλέγουμε το ακαδημαϊκό προσωπικό του πανεπιστημίου με πολύ αυστηρές διαδικασίες και με τη συμμετοχή καταξιωμένων εξωτερικών αξιολογητών». Ο κ. Χριστοφίδης αναγνωρίζει όμως και έναν ακόμα παράγοντα: «Την προσήλωση του ανθρώπινου δυναμικού μας στην ποιοτική διδασκαλία και έρευνα. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου είναι μέρος της κοινωνίας.
Η κοινότητά μας αλληλεπιδρά με ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς μέσα από συνεργασίες που έχει συνάψει, μέσα από τους πολλούς αποφοίτους μας που εργοδοτούνται στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, συνεπώς πρεσβευτές του πανεπιστημίου μας είναι τα έργα μας και οι ίδιοι οι άνθρωποί μας»...
Το Πανεπιστήμιο Κύπρου σε αριθμούς 7.000 φοιτητές / 811 άτομα ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό / 43 προπτυχιακά προγράμματα σπουδών / 63 μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών / 25 μεταπτυχιακά στην αγγλική γλώσσα / 113 ερευνητικά εργαστήρια / 233 διμερείς συμφωνίες συνεργασίας με πανεπιστήμια και ερευνητικούς οργανισμούς σε όλο τον κόσμο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο.
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.