Παρασκευή 23 Αυγούστου 2019

Τι δείχνει η επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου στην Τουρκία


Την περασμένη εβδομάδα ο Volodymyr Zelensky πραγματοποίησε το πρώτο του επίσημο ταξίδι στην Τουρκία ως πρόεδρος της Ουκρανίας. Σε μια περίοδο ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας, η απόφαση του Zelensky να επισκεφθεί την Τουρκία πριν από την Πολωνία ή ακόμα και τις Ηνωμένες Πολιτείες αντανακλά την αυξανόμενη σημασία των σχέσεων Τουρκίας-Ουκρανίας. Παρά την εγγύτητα μεταξύ τους, η Ουκρανία και η Τουρκία αγνοούσαν επί χρόνια η μία την άλλη: το Κίεβο ανησύχησε για την εξισορρόπηση των σχέσεών του με τη Ρωσία και τη Δύση, ενώ η Άγκυρα επικεντρώθηκε στη Μέση Ανατολή. Αλλά αυτό άλλαξε με την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014, γεγονός που έφερε κοντά τις δύο χώρες λόγω του κοινού τους ενδιαφέροντος για σταθεροποίηση της περιοχής του Ευξείνου Πόντου. Καμιά τους δεν θα μπορούσε να αγνοήσει την ανασφάλεια που προκάλεσε η στρατιωτικοποίηση της χερσονήσου από τη Μόσχα ή η δεινή κατάσταση της ταταρικής κοινότητας που ζούσε εκεί.

Κατά τις συναντήσεις του με τον Zelensky στην Άγκυρα, ο Τούρκος Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan επανέλαβε ότι η Τουρκία δεν έχει αναγνωρίσει την προσάρτηση της Κριμαίας και δεν θα το κάνει ποτέ. Αυτό ήταν ίσως το πιο σημαντικό αποτέλεσμα του ταξιδιού του Zelensky - και, ως εκ τούτου, επικροτήθηκε από τους Ουκρανούς διπλωμάτες και μεταδόθηκε ευρέως στον ουκρανικό Τύπο. Παρόλο που σχεδόν σίγουρα δεν θα οδηγήσει σε κυρώσεις προς την Ρωσία που να σχετίζονται με την Κριμαία, αυτή η δήλωση υποστήριξης ήταν σημαντική. 

Ωστόσο, το Κίεβο θα ήθελε η σχέση του με την Άγκυρα να γίνει πιο στρατηγική, πέρα δηλαδή από την υποστήριξη της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας. Η σχέση τους έχει σταδιακά κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση τα τελευταία χρόνια, με τις δύο πλευρές να συνεργάζονται πιο στενά σε έργα τεχνολογίας και στρατιωτικά. Η Τουρκία έχει επίσης υποστηρίξει την Ουκρανία, παρέχοντάς της ανθρωπιστική βοήθεια και βοηθώντας την να αντιμετωπίσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα. Ο Erdogan θέλει να υπενθυμίσει στους Ουκρανούς ηγέτες - όπως υπενθύμισε στον Zelensky στην Άγκυρα - ότι υποστηρίζει τη συμφωνία του Μινσκ (που αποσκοπεί στον τερματισμό της ρωσοκρατικής σύγκρουσης) και ότι η Ειδική Αποστολή Παρακολούθησης του ΟΑΣΕ στην Ουκρανία έχει επικεφαλής Τούρκους διπλωμάτες. 

Μια άλλη σημαντική πτυχή της επίσκεψης του Zelensky ήταν η υπογραφή μιας συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας και Ουκρανίας. Ο Ουκρανός πρόεδρος κάλεσε επίσης τους Τούρκους επενδυτές να συμμετάσχουν σε ένα φόρουμ ανασυγκρότησης του Ντόνμπας που θα πραγματοποιηθεί στη Μαριούπολη στα τέλη του 2019. Οι δύο άντρες μίλησαν επίσης για μια εκκρεμούσα συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ των χωρών τους - η οποία πιθανό να έχει μεγάλο ενδιαφέρον για την Τουρκία που αντιμετωπίζει τρομακτικές οικονομικές προκλήσεις, δεδομένου ότι πολλοί αναλυτές αναμένουν ότι η ουκρανική οικονομία θα βιώσει μια ανάκαμψη στο εγγύς μέλλον. Ο Zelensky συναντήθηκε επίσης με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο της Κωνσταντινούπολης. 

Παρ 'όλα αυτά, η Ουκρανία και η Τουρκία είναι απίθανο να γίνουν στενοί φίλοι: ο Erdogan είναι απλά πάρα πολύ θερμός με τον κορυφαίο γεωπολιτικό εχθρό του Zelensky, τον Ρωσό πρόεδρο Vladimir Putin. Εν μέρει λόγω των συχνών ταξιδιών του Erdogan στη Ρωσία, αφθονούν οι ιστορίες της φιλίας του με τον Putin. Oυσιαστικά, η Τουρκία αγόρασε πρόσφατα συστήματα αεροπορικής άμυνας S-400 από τη Ρωσία και βοήθησε στην κατασκευή του TurkStream, ενός μεγάλου αγωγού που ανήκει στη ρωσική εταιρεία ενέργειας Gazprom. Μόλις ολοκληρωθεί, ο αγωγός θα διασχίσει τη Μαύρη Θάλασσα από τη Ρωσία στην Τουρκία, παρακάμπτοντας την Ουκρανία. Έτσι, ο Zelensky μπορεί να έχει επισκεφθεί την Άγκυρα υπό τον φόβο ότι μια τέτοια συνεργασία θα επηρεάσει την επιθυμία του Erdogan να προστατεύσει την ουκρανική εδαφική ακεραιότητα. 

Σε κάθε περίπτωση, η Τουρκία είναι απίθανο να αλλάξει τη θέση της στο θέμα της Κριμαίας, καθώς αυτό θα μπορούσε να της στοιχίσει ένα ανεπανόρθωτο ράγισμα στις σχέσεις με τους Δυτικούς εταίρους της. Παρά την αγορά των S-400, η Τουρκία εξακολουθεί να αποτελεί μέλος του ΝΑΤΟ. Και δεν θα ήταν καθόλου σοφό από πλευράς της Άγκυρας να βασιστεί στη σχέση της με τη Μόσχα, μια σχέση άλλωστε που ιστορικά υπήρξε ταραχώδης. Το ζήτημα των Τάταρων της Κριμαίας ( τουρκόφωνου λαού), περιπλέκει επίσης τις τουρκορωσικές σχέσεις. Δεδομένου ότι μέχρι και 7 εκατομμύρια άνθρωποι με ρίζες από τους Τάταρους της Κριμαίας ζουν στην Τουρκία (οι εκτιμήσεις για τον αριθμό ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό), ο Erdogan αισθάνεται υποχρεωμένος να υπερασπιστεί όσους βρίσκονται στην Κριμαία. 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο.

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.